سیستمهای تشخیص و اعلام حریق بخش مهمی در سیستم ایمنی یک ساختمان هستند. نصب سیستمهای اعلام حریق برای مراکز تجاری، صنعتی یا مسکونی و عملکرد صحیح آنها میتواند برای حفاظت و ایمنی افراد و اموال بسیار حیاتی باشد. اجزای اصلی سیستم اعلام حریق شامل دستگاههای هشداردهندهی آتش (مانند دتکتورها و شستی اعلام حریق)، دستگاههای اعلام حریق (مانند زنگها، آژیر فلاشر اعلام حریق و غیره)، کنترل پنل اعلام حریق، منبع تغذیهی اولیه و منبع تغذیهی پشتیبان میشود. اگرچه کارآیی دتکتورها و عملکرد کنترل پنل در یک سیستم اعلام حریق از اهمیت زیادی برخوردار است اما آژیر فلاشر اعلام حریق (fire alarm sounder and beacon) نیز به عنوان ابزاری برای اعلام وضعیت خطر و آگاه ساختن ساکنان محل، بسیار مهم است.
برای داشتن زمان کافی برای تخلیهی محل در مواقع اضطراری، دریافت سریع هشدار بسیار حائز اهمیت است. دستگاههای هشداردهنده اجزای فعال سیستم اعلام حریق هستند. یک دستگاه هشداردهنده ممکن است از محرکهای شنیدنی یا دیدنی برای هشدار آتشسوزی یا سایر شرایط اضطراری استفاده کند. دو نوع آژیر فلاشر اعلام حریق، صرفنظر از روش ارتباطی آنها، شامل آژیر فلاشر متعارف و آدرسپذیر میشود که در دو نوع قابل شنیدن (زنگها، بلندگو و آژیر) و قابل مشاهده (فلاشر و آژیر فلاشر) قابل تهیه است. در ادامه به بررسی آژیر فلاشر اعلام حریق و عملکرد آن در سیستم اعلام حریق میپردازیم.
آژیر فلاشر بخش مهمی در هر سیستم اعلام حریق است. با فعال شدن آژیر فلاشر اطمینان حاصل میشود که همه از ایجاد آتشسوزی که توسط یک دتکتور یا شستی اعلام حریق اعلام شده، مطلع میشوند. غالبا میتوان صدا را به صورتی تنظیم کرد که برای مکان مورد نظر مناسب باشد و حتی میتوان میزان صدا را کم یا زیاد کرد. به این ترتیب میتوان در محیطهایی با آلودگی صوتی بیشتر، صای آژیر فلاشر اعلام حریق را بیشتر کرد و یا در ادارات نسبتا ساکت، صدای آن را پایین آورد.
آژیر فلاشر اعلام حریق معمولا به رنگ قرمز است تا به راحتی قابل تشخیص باشد. با این حال، گزینههای دیگری نیز در دسترس است که میتوانید با توجه به محیط مورد نظر خود انتخاب کنید.
دستگاههای هشدار دهندهی صوتی که شامل آژیر اعلام حریق، سیستمهای صوتی تقویتشده و دستگاههای اعلام صوتی میشوند ابزاری هستند که برای تولید یک صدای زنگ عمومی یا هشدار صوتی اعلام احتمالی حریق یا حوادث اضطراری استفاده میشوند. دستگاههای هشدار صوتی میتوانند زنگهای موتوری با صدای بلند و یا آژیرهای نصب شده روی دیوار باشند. این دستگاهها همچنین میتوانند از نوع بلندگوهایی باشند که زنگ خطر را به صدا در میآورند و به دنبال آن پیام تخلیهی صوتی پخش میشود که به افراد هشدار میدهد از آسانسورها استفاده نکنند.
استفاده از آژیر اعلام حریق سابقهای نسبتا طولانی دارد. آژیر اعلام حریق مشابه همان زنگهای اعلام خطر قدیمی است اما زمانی که در یک سیستم اعلام حریق قرار میگیرند، با یکدیگر به صدا در میآیند و مانند یک صدای بلند معمولی عمل میکنند. همهی افراد حاضر در محل باید با صدای آژیر اعلام حریق آشنا باشند تا در مواقع اضطراری دچار سردرگمی نشوند. بعلاوه اگر از زنگهای دیگری مانند زنگ مدرسه نیز استفاده میشود، باید اطمینان حاصل شود که همهی افراد تفاوت آژیر اعلام حریق و سایر زنگها را بشناسند.
معیار اصلی نصب دستگاههای هشدار نوری توانایی آنها در اخطار دادن در خصوص وقوع حریق در شرایطی است که آژیرهای اعلام حریق نمیتوانند این کار را انجام دهند و یا نامناسب و غیرکاربردی هستند. از جملهی این شرایط میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
با وجود این، فلاشر اعلام حریق زمانی که به عنوان بخشی از سیستم اعلام حریق مورد استفاده قرار میگیرد باید همراه با آژیرها و آلارمهای صوتی باشد. به این ترتیب برای هر شرایطی در محیط اعلام خطر انجام میشود. برای مثال در یک کارخانه میتوانید مطمئن باشید که هشدار حتی در صورتی که کارکنان دارای محافظ گوش هستند، اعلام میشود. بعلاوه، با روشن شدن فلاشر اعلام حریق در مواقع خطر و آتشسوزی، افراد ناشنوا یا کم شنوا نیز از وقوع خطر مطلع خواهند شد. این موارد را میتوان متناسب با نیازهای مناطق مختلف تنظیم کرد، برای مثال میزان فلاش زدن فلاشر اعلام حریق قابل تنظیم است.
فلاشرها باید به همراه آژیرهای صوتی استفاده شوند تا اطمینان حاصل شود همهی افراد صرفنظر از محیط یا ناتوانیهای شخصی، بتوانند از وقوع خطر آگاه شوند. به این ترتیب میتوان از آژیر فلاشر اعلام حریق استفاده کرد که ترکیب همزمان صوت و نور است. این کار علاوه بر ایجاد سر و صدای کمتر، به کاهش هزینههای نصب نیز کمک میکند زیرا فقط به یک نقطه برای نصب نیاز است.
شرکتهای تولیدکنندهی سیستمهای اعلام حریق علاوه بر تجهیزاتی مانند کنترل پنل، دتکتور و شستیها به تولید آژیر و آژیر فلاشر اعلام حریق نیز میپردازند. برخی از این شرکتها اگرچه برای تجهیزاتی مانند پنل مرکزی، دتکتور و شستیها موفق به اخذ تاییدیه از سازمان آتشنشانی شدهاند اما ممکن است آژیر و آژیر فلاشر آنها به تایید سازمان آتشنشانی نرسیده باشد. از جملهی این موارد میتوان به شرکت اعلام حریق سنس، تسلا و سایان اشاره کرد که برای آژیر و آژیر فلاشرهای خود تاییدیهی آتشنشانی دریافت نکردهاند. در مقابل شرکت اعلام حریق زیتکس توانسته برای تمامی تجهیزات خود از جمله آژیر فلاشر اعلام حریق، تاییدیههای لازم را دریافت کند. اعلام حریق آریاک نیز از این قاعده مستثنی نیست.
آژیر و آژیر فلاشر اعلام حریق بخشی اساسی و مهم در سیستمهای اعلام حریق است که ساکنان محل را از وقوع حریق مطلع میسازد. آلارم به معنای هشدارهای صوتی و یا نوری است که برای شنیدن و یا دیدن علائم خطر بکار میرود. با شنیدن صدای زنگ هشدار افراد متوجه میشوند که باید هرچه زودتر ساختمان را ترک کنند. در سیستمهای اعلام حریق مدرن، آژیر فلاشر اعلام حریق باید بتواند صدایی حداقل تا 65 دسیبل تولید کند. در صورت وجود صداهای محیطی، آژیر اعلام حریق باید 5 دسیبل بالاتر از سر و صداها باشد. بعلاوه در مکانهایی که ممکن است افراد در خواب باشند (مانند هتلها) صدای آژیر باید حداقل 75 دسیبل باشد و دستگاه آژیر فلاشر اعلام حریق نیز نزدیک سر تخت قرار گیرد.
انواع مختلفی از آژیر و آژیر فلاشر اعلام حریق در بازار وجود دارد که هر کدام مناسب برای شرایط خاص و نوع سیستم اعلام حریق (متعارف یا آدرسپذیر) هستند. هنگام خرید آژیر فلاشر اعلام حریق مناسب برای نیازهای خود و تصمیمگیری در مورد میزان صدا و نور آنها باید با متخصصان مشورت کنید تا محصولی متناسب در اختیار شما قرار گیرد.